روح‌القدس

رُوح‌ُ القُدُس به‌معنای روح پاک، موجودی منزه از عیب‌ها و نقص‌ها است.

واژه «رُوحُ القُدُس» چهار بار در قرآن مجید تکرار شده است که در همین راستا، تأیید و کمک عیسی بن مریم(ع) توسط روح القدس را می‌توان در سه آیه مشاهده نمود:

1. «ما ... به عیسى بن مریم معجزاتى دادیم و او را با روح القدس تأیید کردیم ...».[1]

2. «آن‌گاه که خدا گفت: اى عیسی بن مریم: به یاد آر نعمتى را که به تو و مادرت عطا کردم، آن‌گاه که تو را به تأیید روح قدسى توانا ساختم...».[2]

3. «... و عیسى بن مریم را دلایل و نشانه‌‏هاى روشن دادیم، و او را به وسیله روح القدس توانایى بخشیدیم...».[3]

یک آیه نیز وجود دارد که روح القدس را واسطه نزول قرآن بر پیامبر اسلام(ص) اعلام می‌کند:

«بگو: روح القدس آن‌را از جانب پروردگارت بحق نازل کرده‌ است».[4]

اما این‌که منظور از روح القدس در این آیات چیست و تأیید و کمک او به چه معناست؟ مفسران احتمالاتی را ذکر کرده‌اند:

الف. تعدادی از مفسران «روح القدس» در این آیات را به «جبرئیل» تفسیر کرده‌اند.[5]

ب. برخی نیز کتاب مقدس «انجیل» را مصداق «روح القدس» در آیات مرتبط با حضرت عیسی(ع) دانسته‌اند؛ به این معنا که خداوند به وسیله انجیل حقانیت عیسی(ع) را بر مردم آن زمان اثبات کرد و وجود انجیل، تأیید و کمکی برای عیسی شد.

ج. گروهی معتقدند روح القدس همان نیروى غیبى است که عیسى(ع) را تایید مى‏کرد، و با همان نیروى مرموز الهى که مردگان را به فرمان خدا زنده مى‏نمود

روح القدس در آیین مسیحی

بر اساس آیه دوم و سوم فصل اول کتاب پیدایش، روح خدا (روح القدس) بهمراه خدای پدر و کلام زنده خدا (عیسی مسیح) در زمان پیدایش هستی حضور داشته‌اند و هر سه یک ذات هستند و لذا روح‌القُدُس به همین ترتیب شخصیت سوم تثلیث و خدا است. مسیحیان ایمان دارند که خدا در ذات خود واحد است، اما در عین حال، همواره در عین ذات واحد، در سه شخصیت وجود دارد که هر سه کاملاً خدا هستند.

در نمادشناسی مسیحیت دو نماد از عهد جدید روح‌القدس در ارتباطند: یکی کبوتر سفید^[۴] (بر اساس روایت نزول روح‌القدس به شکل کبوتر در زمان غسل تعمیدی مسیح در رود اردن) و دیگری «زبانه‌های آتش» (بر اساس روایت نزول روح‌القدس بر حواریون مسیح در عید پنجاهه به شکل زبانه‌های آتش)
................

روح القدس در آیین یهود
روخ قدش(به عبری: ٖٖרוח הקודש) عبارتی است که در عهد عتیق و نوشته های یهودی برای اشاره به روح یهوه بکار رفته است.^[۲] روح القدس در آیین یهود به جنبه الهی نبوت و خرد اشاره دارد. همچنین به نیروی الهی کیفیت و تاثیر خداوند متعال بر جهان و آفریده هاش اشاره می کند.
................

روح القدس در اسلام
روح القدس یکی ازفرشتگان مقرب است که درقرآن به نام جبرائیل نامیده شده‌است. (بنابر یکی از تفاسیر) القاب دیگر ایشان عبارتند ازروح الامین^[۷]-شدیدالقوی^[۸]-ذومره^[۹]-امین وحی-(فرشته وحی)مسوول عالم ذر^[۱۰][۱۱] البته مفسرینی نیز روح‌القدس را جدای جبراییل امین دانسته‌اند و وی را مسوول وحی در تمام سطوح (زنبور عسل و …)
................
روزی از امام صادق علیه السلام پرسیدند:«اگر از شما مسأله‌ای بپرسند و شما پاسخش را ندانید چه می‌کنید؟»
امام صادق علیه السلام فرمود«روح القدس پاسخش را به ما القا می‌کند.»