ناتانائیل-یعقوب پسر حلفا

ناتانائیل^[۱][۲] یا بَرتولُما یا بَرتولُمِو (در برخی انجیل‌های فارسی: نتنائیل یا لاتین: Bartholomaeus‎ یا یونانی: Βαρθολομαῖος‎) یکی از دوازده حواری مسیح بود که بخاطرِ هواداری از عیسی مسیح، زنده زنده کشته و واژگون به صلیب کشیده شد.

نام وی در سه انجیل از اناجیل اربعه(انجیل‌های هم‌نوا: انجیل متی، انجیل مرقس^[۳] و انجیل لوقا^[۴] و همچنین بعنوانِ یکی از شاهدانِ عروج عیسی^[۵])آمده‌است. از وی تنها در انجیل یوحنا نام برده نشده‌است.

یعقوب پسر حلفا ملقب به یعقوب عادل که گاهی نیز یعقوب کوچک نامیده می‌شود یکی از حواریون مسیح است. برخی او را برادر عیسی می‌پندارند یعنی بعد از تولد عیسی از مریم و یوسف نجار به دنیا آمده یا از همسر دیگر یوسف بوده‌است.

بر اساس آنچه که یوسفیوس و تاریخ نگاران قرن دوم میلادی ارائه کرده‌اند، کمی قبل از سقوط اورشلیم توسط رومیان، در حدود سالهای ۶۲ تا ۶۹ میلادی «حنانیا» که کاهن اعظم بود به همراه فریسیان و کاتبان، شورای سنهدرین را تشکیل داد و یعقوب «برادر عیسی» را مجبور کرد تا در یکی از سالن‌های اجتماعات هیکل اعلام کند که عیسی، مسیح موعود نیست. اما یعقوب اعلام کرد که عیسی داور این جهان است. پس، او را در سن نود و شش سالگی از بالای برج معبد اورشلیم به پایین پرتاب کردند. آنان در حالی که او برای ایشان طلب بخشش می‌کرد با چوب بر سرش کوبیدند تا جان سپرد، سپس جسدش را با اره تکه‌تکه کردند